Barreessaa: Gulaalaa Saayitii Yeroo Maxxansi: 2024-07-01 Ka'umsa: Bakka
Baatiriiwwan asiidii liidiin walakkeessa jaarraa 19ffaa keessa erga kalaqanii kaasee teeknooloojii anniisaa kuusuu keessatti dhagaa bu’uuraa ta’aniiru. Maddoonni humnaa amanamoo ta’an kun hojiiwwan adda addaa keessatti bal’inaan itti fayyadamu. Baatiriiwwan asiidii liidiin akkamitti akka hojjetan hubachuun ga’umsa isaanii haala gaariin fayyadamuu fi umurii isaanii dheeressuuf barbaachisaa dha.
Baatiriin asiidii liidiin qabu qaamolee ijoo hedduu kanneen anniisaa elektirikii bu’a qabeessa ta’een kuusuu fi gadi lakkisuudhaaf waliin hojjetan of keessaa qaba. Qaamonni jalqabaa kanneen armaan gadii of keessatti qabatu:
Gabateewwan: Daayi’oksaayidii liidiin (poozaatiivii foolii) fi liidiin ispoonjii (fakkiiwwan negaatiivii) irraa kan hojjetaman yoo ta’u, kunniin furmaata elektiroolayitii keessatti cuuphamaniiru.
Elektiroolayitii: makaa asiidii fi bishaanii salfariik, kan walnyaatinsa keemikaalaa anniisaa itti kuusuudhaaf barbaachisan haala mijeessa.
Addaan baastuu: Meeshaaleen insulaashinii haphii ta’an sochii ayoonii hayyamuun akka hin sirnoofneef gabatee pozaatiivii fi negaatiivii gidduutti kaa’amu.
Meeshaa: Keessoo cimaa kan qaamolee keessoo hunda of keessaa qabu, akkaataa addaatiin pilaastikii ykn laastika yeroo dheeraa turu irraa kan hojjetamu.
Tarminaalota: Baatiriin tarminaalota lama qaba: pozaatiivii fi negaatiivii. Tarminaalota cufaman gadi lakkifamuu kaarentii olaanaa fi umurii tajaajila dheeraa akka qabaatan gumaachu.
Hojiin baatirii liidiin-asiidii walnyaatinsa keemikaalaa deebi’uu danda’u meeshaalee sochii qaban gidduutti gabatee fi furmaata elektiroolayitii gidduutti naanna’a.
Yeroo gadhiifamu adeemsi armaan gadii ni mul’ata:
Asiidiin salfariik elektiroolayitii keessa jiru foolii pozaatiivii (liid daayi’oksaayidii) fi negaatiivii (ispoonjii liidii) lamaan waliin walnyaata. Walnyaatinsi kun salfeet liidi foolii irratti kan uumu yoo ta’u, elektiroonota karaa sarkiyuutii alaatiin gadi lakkisuudhaan kaarentii elektirikii maddisiisa. Elektiroononni karaa fe’iinsa alaatiin foolii negaatiivii irraa gara foolii pozaatiiviitti waan yaa’aniif, anniisaan meeshaalee walqabsiifamaniif ni kennama.
Yeroo chaarjii ta’u adeemsi kun duubatti deebi’a:
Maddi humnaa alaa tarminaalota baatirii irratti voolteejii hojiirra oolcha. Voltaajiin hojiirra oole elektiroonota gara foolii negaatiiviitti deebisuudhaan salfeet liidiin gara bifa isaa jalqabaatti deebi’ee jijjiirra-daayoksaayidii gabatee pozaatiivii irratti liidi fi liidii ispoonjii gabatee negaatiivii irratti. Asiidiin salfiyuurikii yeroo elektiroolayizisii yeroo gargar ba’u qindoominni asiidii salfiyuurikii ni dabala.
Uumamni marsaa kun yeroo sirnaan kunuunfamu osoo hin manca’in yeroo baay’ee akka deebi’anii chaarjii ta’an kan taasisudha.
Tooftaawwan chaarjii sirrii ta’an .
Barmaatileen chaarjii bu’a qabeessa ta’an baatiriiwwan asiidii liidiin qaban keessatti raawwii gaarii ta’e eeguuf murteessaadha:
Chaarjii voolteejii dhaabbataa: Malli kun bakka voolteejiin gatii dhaabbataa ta’een eegamutti chaarjii ni hayyama. Faayidaan isaas, kaarentiin chaarjii ofumaan sirreeffamuu isaatiin akkuma haala chaarjii baatirii jijjiiramu.
Charging sadarkaa sadii: chaarjii bulk (constant current), charge xuuxuu (kan voolteejii dhaabbataa), fi float charge (haala kunuunsaa) kan of keessaa qabu yoo ta’u, malan kun qaamolee baatirii irratti dhiibbaa garmalee malee gadi fageenyaan akka chaarjii ta’u mirkaneessa.
Ho’i qaamaa yeroo chaarjii ta’u baay’ee barbaachisaadha; Ho’i olka’aan adeemsa miidhaa geessisu kan akka gaazii ykn ho’a baqachuu saffisiisuu danda’a.
Malawwan bu’a qabeessa ta’an gadi lakkisuu .
Marsaan gadi lakkifamuu of eeggannoodhaan bulfamuu qaba, kunis gadi lakkifamuu gadi fageenyaan fayyaa baatirii miidhuu danda’a:
Yeroo danda’ametti gadi fageenya 50% ol gadi lakkisuu irraa of qusachuu; Yeroo baay’ee gadi fageenyaan gadi lakkifamuun umurii waliigalaa haalaan gabaabsa.
Baatiriiwwan asiidii liidiin qaban hojiiwwan adda addaa keessatti anniisaa amanamaa ta’e kuusuudhaaf barbaachisaa dha. Fayyadamtoonni caasaa isaanii fi seera hojii isaanii hubachuudhaan raawwii hojii fooyyessuu fi umurii isaanii dheeressuu danda’u. Hordoffiin chaarjii fi gadi lakkifamuu sirrii ta’e murteessaadha. Hojiirra Oolmaa . Sirni Hordoffii Baatirii DFUN (BMS) baatiriiwwan asiidii liidiin qaban furmaata anniisaa kuusuu keessatti qaama murteessaa ta’ee akka hafu mirkaneessa. Sirnichi voolteejii seelii dhuunfaa hordofa, fi kaarentii chaarjii/discharge qindaa’ina seelii hedduu keessatti, akkasumas to’annoo fi suphaa guddisuuf amala baatirii fi madaallii baatirii of keessatti qabata.
