ኣብ መፋርቕ መበል 19 ክፍለ ዘመን ካብ ዝመሃዝዎ ጀሚሮም ኣብ ቴክኖሎጂ ምኽዛን ጸዓት እምነ-ኩርናዕ ዝኾኑ ባትሪታት መሪሕ ኣሲድ እዮም። እዞም ዘተኣማምኑ ምንጪታት ሓይሊ ኣብ ዝተፈላለዩ መተግበሪታት ብሰፊሑ ይጥቀሙ። ንብቕዓቶም ንምምሕያሽን ዕድሚኦም ንምንዋሕን ከመይ ከም ዝሰርሑ ምርዳእ lead-acid batteries ኣገዳሲ እዩ።
ሓደ ሊድ-ኣሲድ ባትሪ ብሓንሳብ ብሓባር ዝሰርሑ ሓያሎ ቁልፊ ኣካላት ዝሓዘ ኮይኑ፡ ጸዓት ኤሌክትሪክ ብብቕዓት ንምዕቃብን ይለቅቕን። እቶም ቀንዲ ባእታታት፤
ጽላት ፡ ካብ ሊድ ዳይኦክሳይድ (እወታዊ ጽላት)ን ስፖንጅ ሊድ (ኣሉታዊ ጽላት)ን ዝስራሕ፡ እዚኦም ኣብ ኤሌክትሮላይት ፍታሕ ይጥሕሉ።
ኤሌክትሮላይት: ዝተሓዋወሰ ሳልፈሪክ ኣሲድን ማይን፣ እዚ ድማ ንመኽዘን ጸዓት ዘድሊ ኬሚካላዊ ምላሽ ዘመቻችእ እዩ።
መፍለዪታት፡- ምንቅስቓስ ኣዮኒክ ኣብ ዝፍቀደሉ እዋን፡ ኣብ መንጎ ኣወንታዊን ኣሉታውን ጽላት ንሓጺር መስመር ንኸይፍጠር ኣብ መንጎ ኣወንታዊን ኣሉታውን ጽላት ይቕመጡ።
መትሓዚ: ንኹሉ ውሽጣዊ ኣካላት ዝሓዘ ድልዱል ሽፋን: ብተለምዶ ካብ ነዊሕ ዝጸንሕ ፕላስቲክ ወይ ጎማ ዝተሰርሐ።
ተርሚናላት ፡ እቲ ባትሪ ክልተ ተርሚናላት ኣለዎ፡ ኣወንታዊን ኣሉታውን። ዝተዓሸጉ ተርሚናላት ኣብ ልዑል ዋሕዚ ኤሌክትሪክን ነዊሕ ናይ ኣገልግሎት ዕድመን ኣበርክቶ ይገብሩ።
ኣሰራርሓ ናይ ሓደ ሊድ-ኣሲድ ባትሪ ኣብ ዙርያ ንድሕሪት ዝምለስ ኬሚካላዊ ምላሽ ኣብ መንጎ ንጡፋት ንብረታት ኣብ ጽላትን ኤሌክትሮላይት ፍታሕን ይዘውር።
ኣብ እዋን ምፍሳስ እዚ ዝስዕብ መስርሕ ይኽሰት፤
እቲ ኣብቲ ኤሌክትሮላይት ዘሎ ሳልፈሪክ ኣሲድ ምስ ክልቲኦም ኣወንታዊ (ሊድ ዳይኦክሳይድ)ን ኣሉታዊ (ስፖንጅ ሊድ)ን ጽላት ርክብ ይገብር። እዚ ምላሽ ኣብ ክልቲኡ ጽላት መሪሕነት ሳልፌት የፍሪ፡ ብግዳማዊ ሰርኪዩት ድማ ኤሌክትሮናት እናለቐቐ፡ ዋሕዚ ኤሌክትሪክ ይፈጥር። ኤሌክትሮናት ካብቲ ኣሉታዊ ጽላት ናብቲ ኣወንታዊ ጽላት ብግዳማዊ ጽዕነት ክውሕዙ ከለዉ፡ ጸዓት ናብ ዝተኣሳሰሩ መሳርሒታት ይቐርብ።
ኣብ እዋን ቻርጅ እዚ መስርሕ እዚ ይግልበጥ፤
ሓደ ናይ ደገ ምንጪ ሓይሊ ኣብ መላእ ተርሚናላት ባትሪ ቮልቴጅ ይትግብር። እቲ ዝተተግበረ ቮልቴጅ ንኤሌክትሮናት ናብቲ ኣሉታዊ ጽላት ተመሊሱ ይዝውሮ፡ ንሊድ ሳልፌት ድማ ናብቲ ናይ መጀመርታ ቅርጹ ተመሊሱ ይቕይር-ኣብ ኣወንታዊ ጽላት ዳይኦክሳይድ ይመርሕ፡ ኣብ ኣሉታዊ ጽላት ድማ ናይ ስፖንጅ ሊድ ይመርሕ። ሞለኪዩላት ማይ ኣብ እዋን ኤሌክትሮላይሲስ እናተመቓቐለ ምስ ከደ ምትእኽኻብ ሳልፈሪክ ኣሲድ ይውስኽ።
እዚ ዑደታዊ ባህሪ እዚ ንሊድ-ኣሲድ ባትሪታት ብግቡእ ምስ ዝሕሎ ርኡይ ምዝሕሓል ብዘይ ርኡይ ምዝሕሓል ብዙሕ ግዜ ዳግማይ ክመልኡ የኽእሎም።
ግቡእ ናይ ቻርጅ ሜላታት
ኣብ ሊድ-ኣሲድ ባትሪታት ምቹእ ኣፈጻጽማ ንምዕቃብ ውጽኢታዊ ዝኾነ ናይ ምኽፋል ልምድታት ወሳኒ እዩ፤
ቀዋሚ ቮልቴጅ ምምላእ፦ እዚ ኣገባብ እዚ እቲ ቮልቴጅ ብቐዋሚ ዋጋ ኣብ ዝዕቀበሉ ቦታ ምምላእ የኽእል። እቲ ብልጫ፡ እቲ ናይ ቻርጅ ዋሕዚ ብኣውቶማቲክ ይስተኻኸል፡ እቲ ናይ ባትሪ ቻርጅ ኩነታት እናተቐየረ ምስ ከደ።
ሰለስተ ደረጃታት ዘለዎ ቻርጅ: ጅምላ ቻርጅ (ኮንስታንት ዋሕዚ)፣ ምምጣጥ ቻርጅ (ኮንስታንት ቮልቴጅ)፣ ከምኡ እውን ፍሎት ቻርጅ (መፅናዕቲ ሞድ) ዝሓዘ፣ እዚ ሜላ እዚ ብዘይ ልዕሊ ዓቐን ጸቕጢ ኣብ ክፍልታት ባትሪ ምሉእ ብምሉእ ዳግማይ ምምላእ የረጋግጽ።
ኣብ እዋን ምምላእ ሙቐት ምክትታል ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ፤ ልዑል ሙቐት ከም ጋሲንግ ወይ ተርማል ሩናዌይ ዝኣመሰሉ ናይ ጎዳእቲ መስርሓት ከቀላጥፍ ይኽእል።
ውጽኢታዊ ኣገባብ ምፍንታት
ንጥዕና ባትሪ ክጎድእ ዝኽእል ዓሚቕ ምፍሳስ ከይፍጠር ዑደት ምፍሳስ ብጥንቃቐ ክመሓደር ኣለዎ፤
ብዝተኻእለ መጠን ካብ 50% ዕምቆት-ምፍሳስ ንላዕሊ ምፍንጫል ምውጋድ፤ ተደጋጋሚ ዓሚቕ ምፍሳስ ነቲ ሓፈሻዊ ዕድመ ብዓቢኡ የሕጽሮ።
ኣብ ዝተፈላለዩ መተግበሪታት ንዝግበር ዘተኣማምን መኽዘን ጸዓት መሪሕ-ኣሲድ ኣገደስቲ እዮም። ተጠቀምቲ ኣቃውምኦምን መትከላቶምን ብምርዳእ፡ ተጠቀምቲ ንኣፈጻጽማ ምምሕያሽን ዕድመኦም ከናውሑን ይኽእሉ። ግቡእ ቻርጅን ምፍሳስን ምክትታል ወሳኒ እዩ። ምትግባር . DFUN ባትሪ ምክትታል ስርዓታት (BMS) ሊድ-ኣሲድ ባትሪታት ኣገዳሲ ኣካል ናይ ጸዓት መኽዘን ፍታሕ ኮይኑ ከም ዝቕጽል የረጋግጽ። እቲ ስርዓት ንውልቃዊ ቮልቴጅ ዋህዮታት ይከታተል፣ ከምኡ’ውን ኣብ ብዙሕ ዋህዮታት ዘለዎም ቅርጽታት ቻርጅ/ዲቻርጅ ዋሕዚታት ይከታተል፣ ከምኡ’ውን ንመቆጻጸርን ጽገናን ንምዕባይ ናይ ባትሪ ምንቅስቓስን ናይ ባትሪ ምምዛን ባህርያትን የጠቓልል።
